نخست، شيوه شبه قانونى بايد به كار گرفته شود. اگر اين شيوه ثمربخش بود، دست كم بخشى از كودتاى نظمی، اجرا خواهد شد. در صورت شكست، ظرف چند ساعت، تمام كودتاى نظا می به دنبال خواهد آمد. 

سوم. ارتباط با مجلس‏ 

اين امر، جهت اقدام شبه قانونى، داراى اهميت است. به اين منظور، بايد به نمايندگان مجلس رشوه پرداخت شود. 

الف. هدف اساسى، كسب ۴۱ راى عليه مصدق و نيز تضمين حد نصاب راى جهت اقدام شبه قانونى مزبور، از طريق اتكا به ۵۳ نماينده در مجلس است (از نظر سرويس اطلاعاتى بريتانيا بايد به ۲۰ نماينده‏اى كه اكنون در كنترل ما نيستند، رشوه پرداخت گردد). 

ب. تماس با نمايندگان بايد از طريق عوامل محلى سرويس اطلاعاتى بريتانيا انجام گيرد. سيا در هنگام نياز و از راه فشار بر نمايندگان مجلس، پشتيبانى را صورت می ‏دهد و بخشى از وجه را فراهم خواهد كرد.  

چهارم. اقدامات مورد انتظار از روحانيان

بايد تلاش شود که رهبران مذهبى  و روحانيون حتی به صورت ناآگاهانه ودرراستاي اين برنامه :

الف. موافق نبودن خود را با مصدق ترويج كنند. 

ب. به هنگام نياز، زير پوشش دين، تظاهرات سياسى به راه اندازند. 

ج. پشتوانه شاه را تقويت كنند. 

د. پس از كودتا از طريق راديو و مساجد، تضمين‏هاى محكمی بدهند كه دولت جديد به اصول اسلام پايبند است. 

اعمال آن ماده از قانون اساسى كه مورد بى توجهى قرار گرفته است و متضمن حق نظارت پنج روحانى بر قوانين مصوبه است، در دستور كار قرار گيرد. 

ه. (تعدادى نام که احتمالا از روحاني نمايان وابسته به طراحان کودتا بوده اند از اسناد حذف شده است) بايد تشويق شوند به طور مستقيم نمايندگان هواخواه مصدق را تهديد كنند.   

پنجم. ارتباط با بازار 

ارتباط با بازار جهت پخش شايعه هاى ضد دولتى و احتمالا به نشانه اعتراض عليه دولت، بازار به تعطيلى كشيده شود. 

ششم. (حزب) توده‏ 

زاهدى می ‏بايست منتظر واكنش شديد حزب توده باشد و خود را براى پاسخى خشن ‏تر آماده واقذامات تاکتيکی زير راانجام دهد:

الف. دستگيرى دست كم ۱۰۰ تن از رهبران حزب و جبهه ملى . 

ب. محاصره جنوب تهران جهت جلوگيرى از سرازير شدن تظاهركنندگان توده‏اى. 

ج. به وسيله اعلاميه هاى سياه، اعضاى حزب توده را هدايت كنند كه وارد عمل نشوند. 

هفتم. مطبوعات و برنامه تبليغاتى‏ 

الف. پيش از كودتا، بايد تبليغات ضد مصدق را شدت بخشند. 

ب. زاهدى بايد به سرعت روساى كارآمدى را براى کنترل مطبوعات و تبليغات دولتى منصوب كند و آنان می ‏بايست: 

هشتم. ارتباط با قبايل‏ 

الف. كودتا هرگزنبايد درمراحل اجرا موجب تحريك قبايل بختيارى، لر، كرد، بلوچ، ذوالفقارى، ممسنى، بويراحمدى و خمسه شود.

ب. مشكل عمده، خنثى كردن رهبران ايل قشقايى است. 

نهم. راه كارهاى مربوط به سرنگونى شبه قانونى‏ 

 الف. در اين لحظه، مناسب‏ترين نگره، « برنامه ( نقطه چين) » است كه از طريق آن، خيل تظاهركنندگان در جستجوى پناهگاهى مقدس، به محوطه مجلس روى می آورند. عناصرى كه تجار بازار مهيا كرده‏اند، همچنين ۴ هزار نفرى كه گروه هاى مهار شده سرويس اطلاعاتى بريتانيا و عناصر ديگرى كه سيا در اختيار گذاشته، همگى براي گستردگي معترضين به آن كسانى خواهند پيوست كه رهبران مذهبى در اختيار دارند. 

 ب. به طور گسترده تبليغ خواهد شد كه اين جنبش معترضانه، در نتيجه ناخرسندى عمومی از دو اقدام دولت مصدق بر پا شده است كه در زير می آيد: 

 اول - مقدمه‏ 

سياست هر دو دولت ايالات متحده و بريتانيا ايجاب می ‏كند تا همچون راهكارى براى جلوگيرى از فروپاشى اقتصادى ايران و سرانجام فرو افتادن آن در مدار شوروى، فرد ديگرى را جايگزين مصدق كنند. تنها از راه يك جايگزينى برنامه ريزى شده است كه می ‏توان يكپارچگى و استقلال اين كشور را تضمين كرد. 

سرلشكر زاهدى، هم اكنون تنها فردى است كه قدرت راهبرى يك دولت جديد را دارد و براى سركوبى نفوذ كمونيست‏هاى شوروى و انجام اصلاحات بنيادى، شايان اعتماد است. 

برنامه زير، سه مرحله پى در پى را در بر می ‏گيرد. دو مرحله نخست، مقدم بر عمليات نظمی است. اين دو، شامل دوره پشتيبانى مقدماتى كنونى و اقدامات گسترده تبليغاتى است. (بندهاى زير را نگاه كنيد). اين مراحل، براى منافع متقابل ايالات متحده و بريتانيا ارزشى واقعى خواهد داشت و حتى اگر اقدام نظمی نهايى در آن انجام نپذيرد، جايگاه مصدق را آسيب ‏پذير و متزلزل خواهند ساخت. 

هزينه برآورده شده كلى مورد نياز براى اجراى اين برنامه، رقمی معادل ۲۸۵۰۰۰ دلار خواهد بود كه ايالات متحده ۱۴۷۵۰۰ و بريتانيا ۱۳۷۵۰۰ دلار آن را فراهم می ‏كنند.  

دوم. برنامه عملياتى‏ 

الف. پشتيبانى مقدماتى از مخالفان دولت مصدق‏ 

پايگاه عملياتى ايالات متحده و گروه بريتانيايى (برادران رشيديان) ارتباط نزديك چند ماهه‏ اى با زاهدى داشته ‏اند. گروه بريتانيايى ۵۰۰۰۰ دلار (چهار تا پنج ميليون ريال) براى اين پشتيبانى فراهم كرده است. 

در طول اين دوره مقدماتى كه از ۱ ژوئن ۱۹۵۳ (۱۱ خرداد ۱۳۳۲) آغاز می ‏شود و بنابر برآورد، حداكثر ۲ ماه به درازا می ‏كشد، ايالات متحده ۳۵۰۰۰ دلار و بريتانيا معادل ۲۵۰۰۰ دلار فراهم خواهند كرد. پايگاه عملياتى ايالات متحده بخش نخست اين اعتبار را تحويل داده است. 

وجوه ايالات متحده نيز مستقيما از طريق رابطهاى پايگاه عملياتى آن كشور تامين و براى گسترش هدف مشخص و تقويت ارتباطات نظمی و سياسى زاهدى توزيع می شوند. 

زاهدى در اوايل اين دوره، از اين پشتيبانى دو جانبه و نيز از مقصود مشتركى كه بايد منجر به پشتيبانى منسجم ‏تر شود، كاملا آگاه خواهد شد. 

در طى اين دوره، اين تصور بايد در ميان اطرافيان زاهدى، القا شود كه شاه به وسيله تدارك مبالغى اعتبار، او را حمايت می ‏كند. 

هماهنگى ميان فعاليت پايگاه عملياتى بريتانيا - ايالات متحده در مورد اين طرح در حال توسعه، از راه ارتباط مستقيم ميان كاركنان پايگاه ايالات متحده و گروه بريتانيايى از يك سو و پايگاه ايالات متحده به نمايندگى از بريتانيا از سوى ديگر و به وسيله انتقال دستورات و عملكرد همچون يك حلقه ارتباطى مطمئن براى بهبود پيوندهايى كه هم اكنون موجود است، انجام می ‏پذيرد. 

گامهايى مناسب برداشته خواهد شد تا پيروى همه جانبه سياست آشكار ايالات متحده از آرمان اين برنامه تضمين گردد. 

ب. نقش شاه همچون كانون مركزى مخالفت‏ 

اين برنامه بر اين فرض استوار بود كه شاه همكارى خواهد كرد. اين همكارى بهترين فرصت براى موفقيت يك كودتاى نظمی است. با وجود اين، با مشاركت ناخودآگاه شاه در اين طرح نيز، شيوه عمليات به همين صورت باقى خواهد ماند. شاه براى باز كردن نقش خود به آمادگى ويژه‏اى نياز دارد. از آن جا كه شاه ذاتا فردى نامصمم و در حصار ترديدها و بيم‏هاى مبهم است، او بايد به بازى كردن نقش خود ترغيب شود. اين نقش بايد متضمن عمليات ترغيبى باشد و تا آن جا كه ممكن است دوره زمانى كوتاهى را در برگيرد. 

ما بر اين باوريم كه شاهدخت اشرف، خواهر دوقلوى نيرومند و توطئه گر شاه فردى مناسب است كه می ‏تواند او را به بازى كردن نقش خود ترغيب كند. ما مطمئنيم كه اشرف مشتاقانه در راه سرنگونى مصدق همكارى خواهد كرد. از اين رو، بايد با او در محل سكونت كنونى اش تماس گرفت، او را از وظيفه‏اش آگاه ساخت و به ايران فرستاد. ارتباط ميان اشرف و پايگاه عملياتى ايالات متحده می ‏بايست پيوسته برقرار باشد. 

ژنرال شوارزكف (فرمانده پيشين هيات نظمی ايالات متحده در ژاندارمرى ايران)، به عنوان نماينده ويژه ايالات متحده و با اعلام قبلى شاهدخت اشرف، با شاه ديدار می ‏كند. اين نما ينده، پيش از اين، در نتيجه سفر كارى و موفقيت آميزش در چند سال پيش به ايران، براى شاه بسيار شناخته شده و مورد تحسين او است. 

مطالبى كه او به شاه می ‏گويد، شامل دو بخش است. 

بخش نخست، شامل نكات زير است: 

(الف) مساله نفت در اين زمان، براى دولتهاى ايالات متحده و بريتانيا، در درجه دوم اهميت قرار دارد. زيرا موضوع اصلى، عزم دو دولت براى پاسدارى از استقلال ايران است. دول مزبور اكنون برآنند تا ايرانيان را يارى رسانند تا كشور خويش رااز فروغلطيدن در دستان شوروى حفظ كنند. اگر مصدق بر مسند قدرت باقى بماند، فروپاشى اقتصادى ايران امرى مسلم است و چون مصدق اجازه نفوذ گسترده‏اى را به كمونيستها داده، در پى اين فروپاشى، آنان بر كشور چيره خواهند شد. 

(ب) هر دو دولت احساس می ‏كنند كه استمرار حكومت خاندان پهلوى، بهترين سنگر در راه حفظ اقتدار ملى است. 

(ج) تا زمانى كه مصدق بر مسند قدرت است، ايران هيچگونه كمك مالى جديدى از ايالات متحده دريافت نخواهد كرد و در واقع شايد كمكهاى فعلى هم كاهش يابند. 

(د) مصدق بايد برود. 

(ه) جايگزين او از طريق همان نيروهايى كه او را به قدرت می ‏رسانند، مورد پشتيبانى چشمگيرى قرار خواهد گرفت. 

(و) موافقت نامه‏اى قابل قبول در مورد نفت پيشنهاد خواهد شد، اما قصدى مبنى بر شتاب بخشيدن به اين قضيه و يا تحميل آن بر ايران در كار نيست. 

بخش دوم در برگيرنده مطالب زير است: 

(الف) شاه كه اكنون كانون اصلى نيروهاى مخالف مصدق است، در آينده نيز به گونه ‏اى گريزناپذير، داراى همين نقش خواهد بود. 

(ب) اگر شاه نتواند با اين نيروها همراهى كند، تنها مسئول فروپاشى كشور و از دست رفتن استقلال آن خواهد بود. 

(ج) اگر شاه نتواند با اين نيروها همراهى كند، عمر خاندانش به پايان خواهد رسيد. با وجود برداشتهاى نادرست پيشين شاه، ايالات متحده و بريتانيا او را حمايت كرده و می ‏كنند. ولى اگر شاه موفق نشود، اين پشتيبانى به پايان خواهد رسيد. نماينده ياد شده، پيامدهاى آن را مطرح خواهد كرد. 

(د) شاه اظهار داشته كه زاهدى در مقام جايگزين مصدق، مورد قبول او است. 

گذشته از اين وى درخواست كرده است كه كمكهاى مالى ايالات متحده و بريتانيا براى زاهدى، می ‏بايست به نام او (شاه) پرداخت شود. 

(ه) ايالات متحده و بريتانيا كاملا با اين نكته موافقند كه زاهدى تنها نامزد كارآمد براى جايگزينى مصدق است. زاهدى آماده خواهد بود تا در آينده‏اى نزديك مسئوليت را بپذيرد و براى موفقيت او، ايالات متحده و بريتانيا از دادن هر گونه كمك، كوتاهى نخواهند كرد. شاه كاملا از برنامه هاى زاهدى آگاه است و حداقل كمك از او درخواست خواهد شد. بى درنگ پس از ديدار نماينده ايالات متحده با شاه، رهبر گروه بريتانيايى نيز، براى تقويت و استحكام بخشيدن به گفته هاى بالا، ديدار مشابهى انجام خواهد داد. 

انجام اين مرحله، مسووليت منحصر به فرد شاهدخت اشرف خواهد بود. بى درنگ به دنبال ديدارهاى مزبور و در حالى كه شاه هنوز تحت تاثير آنهاست. شاهدخت اشرف، امضاى سه سند را از او خواهد گرفت. سند نخست، تاريخ دار و دو فقره ديگر بدون تاريخند. اين سه سند از اين قرارند: 

(الف) يك نامه سرگشاده كه از افسران وفادار می ‏خواهد تا با آورنده آن در هر موردى كه او احساس می ‏كند براى برقرارى ديگر باره شكوه ارتش، باز گرداندن احترام ايشان و براى نشان دادن وفادارى خويش به شاه و كشور لازم است، همكارى نمايند. 

(ب) يك فرمان شاهانه كه زاهدى را به رياست ستاد ارتش می ‏گمارد. 

(ج) يك فرمان شاهانه كه از همه درجات و مقامات ارتشى می ‏خواهد تا صادقانه از دستورهاى رييس ستاد كه شاه او را به كار گمارد، پيروى نمايند. 

اين اسناد بى درنگ از كاخ سلطنتى بيرون برده خواهند شد. سند نخست می ‏بايست به زاهدى رسانده شود و دو فقره سند ديگر را پايگاه ايالات متحده بايد براى روز مبادا نگاه دارد. 

ج. توافق با زاهدى‏ 

ارتباط هاى پيوسته كاركنان آمريكايى و نمايندگان بريتانيا با زاهدى يا نماينده‏اش، به روشن شدن روزافزون تصوير طرحهاى آزمايش او و همچنين مشخص شدن بيشتر عناصرى كه او از آنان توقع هوادارى دارد، كمك كرده است. اين مطالب و گزارشهاى اطلاعاتى مربوطه، براى آماده سازى بندهاى بعدى كه تحت عنوان « سازماندهى براى اجراى كودتا » و همراه با اطلاعات پشتيبانى در پيوست‏هاى آن، به دنبال می آيد، مورد استفاده قرار گرفته‏اند. 

در پى تماسهاى گام به گام با شاه كه در بالا ياد شد، ايالات متحده و بريتانيا مستقيما زاهدى را آگاه خواهند كرد كه آنان از سوى او ( زاهدى ) تعهدى محكم از شاه گرفته‏اند و اين كه هنگام حركت به سوى يك برنامه مفصل عملى فرا رسيده است. 

نامه امضا شده شاه مبنى بر فراخواندن افسران وفادار براى همكارى با آورنده آن، به سر لشكر زاهدى داده خواهد شد. از او خواسته خواهد شد تا با كمك اين نامه افراد نظمی را به كار گيرد. همچنين پيشنهاد ايالات متحده و بريتانيا براى اقدام تحت عنوان سازماندهى براى سرنگونى مصدق، به زاهدى نشان داده خواهد شد. با او در ميان گذاشته خواهد شد كه اگر براى دستيابى به خواستها و بهبود توانايى‏هاى خود لازم تشخيص می ‏دهد، فرصت آن را خواهد داشت تا اين طرح پيشنهادى را اصلاح كند. به زاهدى خاطرنشان شده و كامل ايالات متحده و بريتانيا، پيش از زمان كودتا است. سراسر عناصر بالقوه مخالف با مصدق بسيج خواهند شد تا در روز كودتا، سرنگونى دولت مصدق با وسايل قانونى ممكن باشد. به زاهدى خاطرنشان می ‏شود كه اگر اقدام نظمی بتواند همزمان با اين موفقيت قانونى، تنها به در اختيار گرفتن شهر محدود شود، دولت جانشين در آينده از ويژگى و وجهه بهترى برخوردار خواهد بود. 

هر چند اگر شاه با نماينده ايالات متحده كنار نيايد يا از صادر كردن اسناد مزبور براى سرلشكر زاهدى خوددارى كند، به زاهدى اطلاع داده خواهد شد چنانچه او موافقت نمايد، ايالات متحده و بريتانيا آمادگى انجام كودتا را، بدون همكارى فعالانه شاه خواهند داشت. 

ما تلاشى همه جانبه خواهيم كرد تا شاه را ناخودآگاه متعهد به همكارى كنيم و اميد بسيار داريم كه به همان نتيجه‏اى برسيم كه در صورت همراهى فعالانه شاه به دست می آيد. 

د. سازماندهى جهت اجراى سرنگونى‏ 

مطالبى كه تحت اين عنوان در پى آمده است، بايد توسط پايگاه عملياتى ايالات متحده جهت گفتگو و تغيير به زاهدى ارايه شود. 

عناصر موجود يا تواناييهاى بالقوه، در زير عنوان هايى كه به دنبال می آيند، با نقشهاى خاص خود مشخص شده‏اند. در اين نگرش، از هر گونه اشاره به توان نيروهاى هواخواه مصدق خوددارى شده است.  

۱- سازماندهى براى اجراى كودتا 

اين دبيرخانه، با نگرش ويژه به هر اقدمی كه می ‏بايد در روز كودتا انجام شود، طرح ايالات متحده و بريتانيا را مورد بررسى مفصل قرار خواهد داد. پاره‏اى از اين اقدامات عبارت خواهند بود از تصرف بى درنگ مركز فرماندهى ستاد كل، ايستگاه راديوى ارتش، راديو تهران، خانه هاى مصدق و همراهان او، قرارگاههاى پليس و ژاندارمرى، اداره هاى پست و تلگراف، مركز تلفن، مجلس و چاپخانه آن و بانك ملى و چاپخانه آن. دستگرشدگان عبارت خواهند بود از چهره هاى كليدى دولت مصدق، افسران كليدى همگام با مصدق و سر دبيران روزنامه هاى برگزيده . 

همچنين توجه ويژه‏اى به تدارك اقداماتى كه بايد در برابر حزب توده انجام گيرد، خواهد شد. زاهدى بايد منتظر واكنش شديدى از سوى اين حزب باشد و نيز می ‏بايست براى پاسخگويى سرسختانه ‏تر در برابر آن، كاملا آماده باشد. تا هنگام جايگزينى دولت مصدق، هيچ امكانى براى بى اثر ساختن اين حزب وجود ندارد. هر چند پس از تغيير دولت و پيش از آن كه حزب توده قادر باشد تا با تمام نيرو وارد خيابان‏ها شود، براى چند ساعت، فرصت نفس كشيدن وجود دارد.

 در زمان كودتا دست كم صد تن از رهبران حزب (توده) و گروهها و رونامه نگاران می ‏بايد دستگير شوند. نام اين افراد از فهرست تقريبا هشتاد نفره‏اى از رهبران كه به تازگى به وسيله بريتانيا تهيه شده، به اضافه نام هاييكه پايگاه ايالات متحده و همچنين آن چه زاهدى به آن خواهد افزود، فراهم خواهد آمد. كنترل خيابان‏هاى تهران، امكان اجتماع را از (حزب) توده يا ديگر گروهها خواهد گرفت. توزيع گسترده جزوات سياه كه انتشار آن به كميته مركزى حزب نسبت داده خواهد شد، با اين انگيزه انجام می شود تا اعضاى حزب توده را سردرگم كند و جلوى گردهمايى آنان را به روشى موثر بگيرد. ممكن است براى ايالات متحده ميسر باشد تا از راه هوا و از پيش، مقاديرى گاز اشك آور، جوهر پاك نشدنى يا ديگر مواد مناسب را براى كنترل گروهها فراهم كند. هواپيماهاى نيروى هوايى محلى ممكن است جهت آگاهى مردم، اخطار نامه هايى را فرو ريزند مبنى بر اين كه يا در خيابان‏ها حضور نيابند و يا منتظر عواقب كار خود باشند. 

۳-۱- اقدام در روز كودتا. اين اقدام عمدتا از خط مشى‏هايى مشابه پيروى خواهد كرد، اگرچه ممكن است در ارتباط با سه وضعيت متفاوت انجام گيرد. اين سه وضعيت عبارتند از:

وضعيت الف. نقطه اوج اعتراض گسترده مذهبى در برابر دولت مصدق كه بى درنگ پس از اقدام نظمی روى خواهد داد. 

وضعيت ب. لحظه‏ اى كه مصدق در حال وادار كردن شاه براى ترك كشور است. اين عمل از سوى مصدق يا در نتيجه افزايش قدرت جناح مخالف اوست كه آگاهانه به وسيله شاه رهبرى می ‏شود، يا به سبب قدرت يافتن روزافزون آن جناح است كه شاه در مقام فردى بى اراده آن را هدايت می ‏كند. 

وضعيت ج. زمانى كه مصدق می ‏كوشد تا استعفاى خود را تسليم كند. چنين عملى ممكن است ناشى از نگرانى واقعى او به سبب رشد روزافزون مخالفان باشد و احتمالا ممكن است طبق گذشته، منجر به روى آوردن به شاه جهت جلب حمايت شخصى او شود و در صورت ناكمی مصدق در جلب حمايت شاه، او ممكن است توده مردم را براى ريختن به خيابان‏ها فراخواند. 

اقدمی كه با توجه وضعيت الف می بايست انجام گيرد بدين گونه است: به هنگام اوج گرفتن وضعيت الف، زاهدى با استفاده از يك اقدام محدود نظمی عليه مركز فرماندهى، فرماندهى ستاد كل را برعهده خواهد گرفت. او بى درنگ پس از آن، شخصى از پيش برگزيده را به جانشينى خود معرفى خواهد كرد و دستگيرى مصدق و ديگران بى درنگ صورت خواهد گرفت. مجلس به تشكيل جلسه‏اى دعوت خواهد شد و جناح مخالف مصدق خواهد كوشيد تا يك راى‏گيرى جهت محكوم نمودن مصدق انجام دهد و در پى آن يك راى‏گيرى در حمايت از زاهدى صورت خواهد گرفت. با وجود اين، زاهدى با - يا بدون - در اختيار داشتن فرمانى شاهانه كه او را نخست وزير بنامد، دولت را تحويل خواهد گرفت و مقتضيات گوناگون روز كودتا را به اجرا درخواهد آورد (به مطالب بالا نگاه كنيد). هنگمی كه او اوضاع را كاملا مهار كرد، براى به دست آوردن راى اعتماد رسمی مجلس مشكلى نخواهد داشت. تنها در اين هنگام است كه شاه به تهران بازمی گردد. 

اقدمی كه می بايست با نگرش به وضعيت ب و ج صورت گيرد از اين قرار است: 

تنها تغيير در برنامه، پيشبرد لازم جدول زمانى روز كودتا به روز اصلى بحران و نياز براى به حركت درآوردن بى درنگ همه جنبه هاى نظمی عمليات كودتا خواهد بود. 

۲- سازماندهى براى برانگيختن حداكثر مخالفت عمومی با مصدق پيش از كودتا 

مرحله ۱- اين بخش، مرحله كنونى پشتيبانى مقدماتى است كه دريافت كمكهاى مالى از سوى ايالات متحده و بريتانيا در طى آن به زاهدى اجازه می  دهد تا دوستان ديگرى را جذب كند و افراد كليدى را به سوى خود بكشاند. 

مرحله ۲- مبارزه تبليغاتى گسترده در برابر مصدق و دولت او. اما در اين برهه، هدف اصلى مبارزه، خود مصدق است. اين مرحله تنها يك يا دو هفته پيش از به اوج رسيدن وضعيت الف انجام می  گيرد تا بدين ترتيب مصدق فرصت كافى براى واكنش شديد نداشته باشد و اثر آن با گذشت زمان از ميان نرود. 

مرحله ۳- اين، وضعيت الف است كه به گونه كامل در بند زير توضيح داده شده است.  

(ج) مصدق آگاهانه در حال نابود كردن روحيه ارتش و توانايى آن جهت حفظ نظم است. 

(د) مصدق آگاهانه و از طريق برداشتن كنترل ارتش از روى مناطق قبيله نشين، در حال ترويج و تشويق عناصر تجزيه طلب منطقه‏اى است. يكى از اهداف مصدق از اين اقدام، تسهيل چيرگى شوروى بر استانهاى شمالى است. 

(ه) مصدق آگاهانه كشور را به سوى فروپاشى اقتصادى هدايت می  كند. 

(و) قدرت، مصدق را چنان به تباهى كشانده كه ديگر از جنبه هاى مطلوب پيشين او هيچ نشانى نيست و اكنون وى داراى همه اميال سركوبگرانه يك مستبد است. 

(ز) همگام با اين مطالب، يك گرايش مستمر ارايه خواهد شد دال بر اين كه مصدق ناآگاهانه قربانى خيانت و جاه ‏طلبى مشاوران خود شده است. 

از مسايل اساسى آن است كه زاهدى بايد بى درنگ فردى را براى مقام مدير مطبوعات و تبليغات برگزيند كه همچنين ممكن است معاون نخست وزير هم بشود. پايگاه عملياتى ايالات متحده نام فردى را كه زاهدى در نظر دارد از او خواهد گرفت و اين فرد بايد مورد قبول ايالات متحده و بريتانيا نيز باشد. يك يا دو هفته پيش از زمان مقرر براى وضعيت الف تبليغات شديد آغاز خواهد شد. جزييات مربوط به اجراى اين مبارزه تبليغاتى، مسووليت اساسى پايگاه عملياتى ايالات متحده خواهد بود. 

بى درنگ پس از تغيير دولت، مدير منصوب زاهدى در امور مطبوعات و تبليغات، بايد براى موارد زير آماده گردد: 

(الف) بيشترين بهره ورى را از راديو تهران بنمايد. 

(ب) از طريق راديو تهران، پوستر، خبرنامه هاى ويژه و غيره بايد برنامه دولت جديد شامل موارد جذاب خبرى كه به ساده ‏ترين نحوى ارايه می ‏شوند، مانند كاهش فورى هزينه هاى زندگى، حقوق بيشتر براى كاركنان دولت و پرسنل ارتش و... به آگاهى همه برسد. 

(ج) حداكثر تبليغات محلى نسبت به اظهارنظرهاى ايالات متحده و بريتانيا كه از قبل آماده شده، صورت گيرد. 

(د) در جريان قرار داد همه خبرنگاران خارجى. 

براى مهيا ساختن تغيير دولت، با شمارى از نمايندگان تماس گرفته و خريدارى خواهند شد. می ‏بايست در اين مورد تصميم گرفته شود كه آيا اين خريدها به وسيله گروه بريتانيايى يا مستقيما توسط زاهدى انجام خواهد شد و تا زمانى او از مصونيت استقرار در محوطه مجلس برخوردار است، براى رسيدن به چنين هدفى، در جايگاهى ممتاز قرار دارد. به دنبال دريافت فهرست نمايندگان به همراه مبالغ لازم براى خريد هر كدام، اقدام ويژه‏اى از جانب گروه بريتانيايى يا زاهدى، براى تامين بودجه و با پذيرش مشترك (ايالات متحده و بريتانيا)، اعمال خواهد شد. همچنين پايگاه عملياتى ايالات متحده، نمايندگان و رابطهاى گوناگونى را براى پشتيبانى از اين عمليات به كار خواهد گرفت. 

هدف اساسى اين برنامه، تضمين به دست آوردن اكثريت آرا به علاوه يك راى عليه مصدق است، آن گونه كه در وضعيت الف مورد نياز است. هم اكنون برآورد می  شود كه اگر دست كم سى تن از نمايندگان احساس كنند كه شانس خوبى براى در اكثريت بودن خواهند داشت، آماده‏اند عليه مصدق راى دهند. بايد خاطر نشان ساخت كه همه افراد منتخب مجلس، معمولا در هر نشست حاضر نخواهند بود. با وجود اين تلاشى لازم است تا هنگايم كه می ‏بايست راى ‏گيرى شود. كمترين حد نصاب مورد نياز اين گونه خواهد بود كه دو سوم نمايندگان حاضر در تهران بايد پيش از راى‏ گيرى در مجلس حضور داشته باشند. بلكه حضورشان براى آن خواهد بود تا حد نصاب مورد نياز تضمين شود. 

اين رهبران شامل طيفى بسيار گوناگون و گاهى اوقات عناصرى نامطلوب مانند رهبران غيرسياسى ( ) و ( ) همچنين ( ) و ( ) و گروه تروريستى ( ) می ‏شوند. در طول تبليغات شديد ضد مصدق پيش از روز كودتا اين رهبران و هواخواهانشان: 

(الف) مخالفت خويش را با مصدق ترويج كنند. 

(ب) از طريق ارتباط مستقيم با شاه در مرقد (امام رضا (ع)) هوادارى آشكار خود را از نهاد سلطنت و پشتيبانى معنوى خويش را از شاه اعلام دارند. 

(ج) به هنگام نياز، تظاهراتى كوچك در هوادارى از مذهب و ضديت با مصدق و به صورت دسته هاى بسيار پراكنده در تهران ترتيب دهند. 

(د) گروه تروريست (به راه اندازند) تا تهديد كنند كه آنان آماده‏اند در هوادارى از نمايندگان هواخواه مصدق و اعضاى دولت و همقطاران او دست به اقدام مستقيم بزنند. 

(ه) همراهى كامل خود و هوادارانشان را در وضعيت الف تضمين كنند. 

(و) پس از تغيير دولت، از راديو تهران و در مساجد، اطمينان قاطعى می  دهند كه دولت جديد به اصول مذهبى پايبند است.  

اين بازرگانان به خاطر ضررهايى كه دولت از طريق كسادى اقتصاد و معادلات، كاهش واردات، ماليتهاى توان فرسا و كاهش موجودى پول، بر آنان وارد نموده، ضد مصدق هستند. 

در دوره تبليغات شديد از وضعيت الف، اين تجار: 

(الف) شايعات ضد دولت را در بازار پراكنده خواهند ساخت. 

(ب) در جنوب تهران و در مخالفت با سياستهاى اقتصادى دولت مصدق، اعتراضهاى محدودى را ترتيب خواهند داد. سپس در زمان وضعيت الف، آنها: 

(ج) تمام يا بخشى از بازار را تعطيل كنند. 

همچنان كه گفته شد، اقدام نظمی می ‏تواند از وضعيتهاى الف، ب يا ج سرچشمه گيرد. هر چند فعاليتهاى تشكيلاتى پيش از كودتا چنان كه در بالا آمده است، عمدتا براى ايجاد وضعيت الف كه در زير می آيد، خواهد بود. 

(۱) در روز مقرر، حملات مرحله‏اى عليه رهبران سرشناس مذهبى در تهران انجام خواهد گرفت. 

(۲) ديگر رهبران مذهبى، بى درنگ خواهند گفت كه اين حملات از جانب مصدق همچون واكنشى عليه ناخرسنديى كه رهبران مذهبى سراسر كشور نسبت به دولت او از خود نشان داده‏اند، صورت گرفته است. 

(۳) بى درنگ شمارى از رهبران برجسته ‏تر در صحن مجلس تحصن می  كنند. 

(۴) در اين زمان، اين رهبران مذهبى به وسيله پيروانشان بيانيه هايى را صادر خواهند كرد كه با شديدترين لحن، نگرش و رفتار ضد مذهبى مصدق را محكوم می نمايد. 

(۵) در همان زمان و همانند مورد ۲، ۴-۲-۲، (د) كه در بالا گفته شد(۳)، بيشترين تبليغات در مورد اسناد جعلى منتشره پايگاه ايالات متحده انجام خواهد شد كه به تفصيل نشان می ‏دهند توافق نامه‏اى پنهانى ميان مصدق و حزب توده بسته شده و در آن، حزب توده متعهد شده است كه تمام توان خود را در هوادارى از مصدق و عليه رهبران مذهبى، ارتش و پليس، به كار بندد. 

(۶) همزمان، اين رهبران پيروانشان را فرا می ‏خوانند تا در سراسر تهران در مساجد، دفاتر پست و تلگراف، بانكها و... تحصن كنند. گروه بريتانيايى و پايگاه ايالات متحده حداكثر تلاش خود را به كار می ‏بندند تا در حد امكان بيشترين تعداد راهپيمايان را فراهم آورند و در همان زمان، تجار خواهند كوشيد تا بازار را تعطيل كنند (اين تحصن گسترده ترتيب داده می ‏شود تا سراسر زندگى و فعاليت روزانه مردم را در شهر مختل كند و به گونه‏اى قابل توجه، ميزان ناخرسندى عمومی را از دولت نمايان سازد. تحصن، گونه‏اى محلى از مقاومت منفى است و طبق سنن ديرپا، نيروهاى نظمی و پليس قادر نيستند تا در برابر مردمی كه در تحصن به سر می برند، دست به اقدام زنند). 

(۷) در اثناى اين جوّ رو به افزايش خصمانه، زاهدى رياست ستاد را بر عهده خواهد گرفت و شروع به دستگيرى افرادى خواهد كرد كه بخشى اساسى از مرحله نظمی كودتا به شمار می آيد. 

(۸) درست پس از اين حركت زاهدى، مجلس براى رسميت بخشيدن به جابجايى دولت، جلسه‏اى خواهد داشت و كودتا را كامل خواهد كرد. 

سوم. ارزيابى احتمال كاميابى برنامه عملياتى 

اطلاعاتى كه تاكنون آورده شد، بيان كننده طرحى به شيوه غربى است كه براى اجرا به شرقي ها ارايه شده است. با وجود اين، نويسندگان اين برنامه، آن را با شناختى كامل از كشور و مردم ايران نوشته و كوشيده‏ اند تا سراسر جزييات را از ديدگاه ايرانى بررسى و ارزيابى كنند. با توجه به ناكارآمدى شناخته شده ايرانيان در برنامه ريزى و عمل به شيوه‏اى كاملا منطقى، ما هرگز انتظار نداريم كه چنين طرحى، همانند عملياتى كه پرسنل غربى انجام می ‏دهند، در فضايى محلى دوباره بررسى و اجرا شود. 

با وجود اين، احساس می ‏كنيم كه اين طرح به اندازه كافى آشكار و گسترده است و حتى اگر هم صد در صد اجرا نشود، احتمال قابل قبولى براى كاميابى آن وجود دارد. 

امنيت در ميان همه عناصر محلى درگير، نقطه ضعفى جدى است كه در سرشت ايرانيان وجود دارد. بايد از اين واقعيت آگاه باشيم كه شكافهاى امنيتى ممكن است منجر به اقدامات سركوبگرانه مصدق شود.

اين عمليات برنامه ريزى شده، هيچگونه سابقه‏ اى در ايران سالهاى اخير نداشته است. كودتاى رضا شاه، سرشتى سراپا ديگرگونه داشت. كودتاهاى اخير در ديگر كشورهاى خاور نزديك نيز در شرايطى بسيار آسان ‏تر اجرا شد، زيرا در آن كشورها يك جناح بزرگ مخالف و هوادار كمونيست و يا يك رييس دولت كه پشتيبانى مردمی نيرومندى داشته باشد، موجب پيچيده شدن امور نشده بودند. 

نكات زير در ارتباط با مفهوم كلى كودتا، پيش از برآوردى جهت ارزيابى احتمال كاميابى طرحى، بسيار مهم هستند: 

ب. اگر كودتا انجام شود و ناكام بماند ولى ايالات متحده از ايران اخراج نشود؛ و اگر مصدق در تاريخ ديگرى سقوط كند. ايالات متحده و بريتانيا در موقعيتى نخواهند بود كه از اين فرصت سود ببرند، چون ممكن است گروه بريتانيايى و برخى از امتيازات ايالات متحده به سبب شكست كودتا از بين بروند. 

ج. در صورت ناكمی كودتا، هنوز هم احتمال اخراج ايالات متحده از ايران وجود دارد، زيرا فروپاشى گريزناپذير اقتصادى در دوران دولت كنونى مصدق احتمالا همراه با آشفتگى داخلى خواهد بود و به دنبال آن چيرگى حزب توده كه زير نظر اتحاد جماهير شوروى است. 

د. اگر طرح كودتا در اين هنگام رد شود، پس می ‏بايد براى زمانى كه فروپاشى اقتصادى و هرج و مرج داخلى پديد می آيد، طرح ديگرى آماده گردد. 

نتيجه: به خاطر پشتيبانى شاه، پذيرش ويژگى ‏هاى اساسى اين طرح از سوى زاهدى، موافقت ما با جرح و تعديلهاى او و نظر به اطمينان ما در اين مورد كه او مطابق با يك جدول زمانى حساب شده، عمل خواهد نمود، نويسندگان اين برنامه بر اين باورند كه كودتا موفقيت‏آميز خواهد بود.

 م. راد

۱۹-۰۲-۲۰۰۷

چهارم. پيوست‏ ها 

پيوست‏ هاى پيشنهادى، در كنار طرح عمليات گنجانده نمی  شوند، زيرا آنها بايد براساس اخبار و اطلاعات گسترده‏اى كه هنوز و مشخصا به اين منظور در حال گردآورى هستند، قرار داده شوند. 

پيوست‏ ها شامل فهرست بسيار مفصلى از همه حمايتهاى موجود و احتمالى براى زاهدى است، همانند نام و مقام افسرانى از ارتش كه از او هوادارى می ‏كنند، بررسى انتقادى جايگاه نمايندگان مجلس، ارزيابى تعداد و همبستگى آن دسته از رهبران مذهبى كه پشتيبان زاهدى اند، كابينه پيش بينى شده زاهدى و غيره. 

 توضيح: